Kỷ nguyên vươn mình của Công Nghệ Nano Trong Thực Phẩm

Hiện nay, ngành công nghiệp thực phẩm đang có nhiều phát triển và sự cải tiến vượt trội. Đặc biệt việc ứng dụng công nghệ nano trong thực phẩm giúp giảm chất thải ra môi trường,…Hãy cùng Thiên dược tìm hiểu kĩ hơn về công nghệ nano trong thực phẩm các bạn nhé.

1. Thực phẩm nano là gì?

Nano hay còn gọi là nanomet (nm) bằng 1 phẩn tỷ mét ( 1/1.000.000.000 m). Nó là một đơn vị đo kích thước của các vật siêu nhỏ. Công nghệ này sử dụng kỹ thuật phân tử để xử lý các phân tử, chất,… có tính siêu vi mô.

Thực phẩm nano (nanofood) là sản phẩm được chế tạo bằng công nghệ nano.Theo các chuyên gia, công nghệ này giúp tạo ra các vật liệu, bao bì, và thành phần thực phẩm ở cấp độ cực nhỏ (nanomet). Điều này mang lại tính năng vượt trội về chất lượng, an toàn, và giá trị dinh dưỡng.

2. Một vài ứng dụng công nghệ nano trong thực phẩm

2.1. Bao bì thực phẩm thân thiện môi trường

Theo nghiên cứu thì một số hạt như nano bạc, nanochitosan, nano đồng,….là có đặc tính kháng khuẩn cao. Giúp làm chậm sự phát triển của vi sinh vật trên bề mặt thực phẩm. Khả năng kháng khuẩn mạnh dù trong điều kiện khắc nghiệt.

Các vật liệu nano giúp chế tạo bao bì thông minh, có khả năng cảm nhận sự thay đổi trong môi trường bên ngoài: nhiệt độ, độ ẩm, hoặc độ pH. Bao bì này có thể thay đổi màu sắc, duy trì chất lượng thực phẩm.

2.2. Cải thiện chất lượng và giá trị dinh dưỡng của thực phẩm:

• Tăng cường hấp thụ dinh dưỡng: các hạt nano được sử dụng để bao bọc, vận chuyển các thành phần dinh dưỡng như vitamin, khoáng chất,…vào cơ thể. Quá trình này giúp tăng khả năng hấp thụ của các chất này trong cơ thể. 
• Đảm bảo giá trị dinh dưỡng các chất: như vitamin C hay axit béo omega-3. Công nghệ nano giúp bao bọc các hợp chất này trong các hạt nano. Làm giảm quá trình phân hủy, giúp duy trì giá trị dinh dưỡng của thực phẩm trong thời gian dài.

• Hương vị và màu sắc: Công nghệ nano có thể điều chỉnh cấu trúc của các phân tử trong thực phẩm, giúp tăng cường hương vị hoặc cải thiện màu sắc của sản phẩm mà không cần sử dụng hóa chất hay phẩm màu tổng hợp.

2.3. Thực phẩm chức năng và dược phẩm:

Trong ngành dược và thực phẩm chức năng, công nghệ nano đã có bước phát triển vượt bậc. Đặc biệt là việc điều trị bệnh lý về Tiểu đường, xương khớp, ung thư,…..Qua kết quả thực tế, công nghệ nano giúp tăng khả năng hấp thụ và thẩm thấu gấp 8 – 10 lần. Từ đó, làm tăng hiệu quả điều trị bệnh gấp trăm lần.

• Thực phẩm chức năng: áp dụng công nghệ nano sản xuất ra nhiều loại thực phẩm chức năng mới có chức năng tốt hơn. Với kích thước hạt nano siêu nhỏ  tăng độ bám dính của các hoạt chất vào mô. Ngoài ra làm chậm quá trình tiêu hoá, kéo dài thời gian lưu trữ các hoạt chất trong đường tiêu hoá. Giúp cơ thể hấp thụ được tối đa dinh dưỡng. 
• Ngành dược phẩm: thực tế cho thấy các loại thuốc nano hòa tan tốt. Từ đó, giúp tăng hiệu quả trị liệu, tăng tính an toàn của sản phẩm so với các dạng bào chế.

>>Xem thêm: Công nghệ nano trong dược phẩm

2.4. Đảm bảo an toàn thực phẩm

• Phát hiện chất độc và tạp chất: giúp phát hiện nhanh chóng và chính xác các chất độc hại hoặc tạp chất có trong thực phẩm. Chẳng hạn như kim loại nặng, thuốc trừ sâu hay vi khuẩn. Cảm biến nano có thể phát hiện các chất này với độ nhạy cao, giúp bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng.
• Khả năng chống oxy hóa: giúp ngăn ngừa sự oxi hóa của thực phẩm. Bảo vệ chúng khỏi sự phân hủy và giữ cho thực phẩm tươi lâu hơn.

2.5. Ứng dụng trong nông nghiệp:

Công nghệ nano không chỉ được áp dụng trong thực phẩm mà còn trong sản xuất nông sản. Áp dụng trong sản xuất thuốc bảo vệ thực vật, thuốc thú y cho chăn nuôi, thuỷ sản,..Từ đó hướng tới một nền nông nghiệp sạch, tăng năng suất,chất lượng cây trồng, vật nuôi.

3. Lợi ích và thách thức của công nghệ nano trong thực phẩm

3.1. Lợi ích

• Tăng cường chất lượng và an toàn thực phẩm:  giảm thiểu nguy cơ hư hỏng thực phẩm và bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng.
• Cải thiện khả năng hấp thụ dinh dưỡng: Nhờ vào khả năng bảo vệ và tối ưu hóa các dưỡng chất.
• Đổi mới ngành công nghiệp thực phẩm: giúp các nhà sản xuất thực phẩm phát triển những sản phẩm mới, sáng tạo và hấp dẫn hơn.

3.2. Thách thức

Mặc dù có rất nhiều tiềm năng, công nghệ nano trong thực phẩm cũng đối mặt với một số thách thức lớn, đặc biệt là về mặt an toàn và quy định pháp lý. Các nghiên cứu về tác động lâu dài của các vật liệu nano đối với sức khỏe con người còn hạn chế. Việc xác định mức độ an toàn của các sản phẩm thực phẩm sử dụng công nghệ nano cũng còn nghiên cứu thêm.

Ngoài ra, tiêu thụ quá mức các sản phẩm nano trong thực phẩm và tác động môi trường của các hạt nano cũng là mối lo ngại cần được giải quyết.

 4. Kết luận

Công nghệ nano đang mở ra nhiều cơ hội mới trong ngành công nghiệp thực phẩm. Từ việc bảo quản thực phẩm đến việc cải thiện giá trị dinh dưỡng và hương vị. Tuy nhiên, việc ứng dụng công nghệ nano cần phải được nghiên cứu kỹ lưỡng để đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng. Hi vọng công nghệ nano sẽ đóng một vai trò quan trọng trong việc cải thiện chất lượng và hiệu quả của ngành thực phẩm.