Top 5 loại thuốc trị tiểu đường hiệu quả nhất 2024

Tiểu đường hay Đái tháo đường là bệnh lý rối loạn chuyển hóa có thể mắc ở nhiều độ tuổi. Khi mắc bệnh, việc sử dụng thuốc trị tiểu đường là điều bắt buộc. Hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại thuốc điều trị đái tháo đường. Dưới đây sẽ là thông tin về 7 loại thuốc trị tiểu đường hiệu quả nhất năm 2024.

Những loại thuốc tây trị tiểu đường hiệu quả

Để điều trị bệnh lý này, người bệnh phải có sự hiểu biết đúng đắn về từng loại thuốc để sử dụng đúng và an toàn nhất.

1. Thuốc trị tiểu đường tuýp 1: Insulin

Khi mắc bệnh tiểu đường tuýp 1, tuyến tụy mất hoàn toàn khả năng tiết insulin. Do vậy, bệnh nhân sẽ bị thiếu hụt hormone này. Việc sử dụng insulin là phương pháp điều trị bắt buộc và phải duy trì suốt đời. Dựa vào thời gian tác dụng, Insulin được chia thành 3 loại khác nhau: tác dụng kéo dài, trung bình và ngắn. Tùy thuộc vào tình trạng của bệnh nhân, bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng loại phù hợp.

Hiện nay, trên thị trường đã có dạng bút tiêm insulin. Dạng bào chế này rất thuận tiện cho bệnh nhân. Ngoài ra, bệnh nhân có thể giảm số lần dùng thuốc bằng việc sử dụng những chế phẩm kết hợp các loại insulin.

Đối với bệnh nhân tiểu đường tuýp 2, chức năng tiết insulin của tuyến tụy chỉ bị suy giảm chứ không phải mất hoàn toàn. Do đó, bệnh nhân chỉ tiêm insulin khi không đáp ứng với các thuốc điều trị. Bệnh nhân sẽ được chỉ định nhóm thuốc điều trị Metformin dưới đây.

2. Thuốc trị tiểu đường tuýp 2: Metformin

Metformin là thuốc thuộc nhóm Biaguanide, có tác dụng hạ đường huyết và ngăn ngừa biến chứng thông qua nhiều cơ chế khác nhau:

• Giảm sản xuất glucose ở gan
• Tăng khả năng sử dụng glucose của cơ thể
• Giảm hấp thu glucose ở ruột

Ngoài ra, Metformin còn ức chế quá trình tổng hợp lipid, giảm nồng độ cholesterol, triglyceride trong máu nên đặc biệt tốt cho người bị tiểu đường béo phì. Mặc dù Metformin thường được dung nạp tốt, nhưng một số người có thể gặp phải các tác dụng phụ như:

• Tiêu chảy: Đây là tác dụng phụ thường gặp nhất và thường tự khỏi sau một thời gian.
• Buồn nôn, ói mửa: Các triệu chứng này thường nhẹ và có thể giảm dần khi cơ thể thích nghi với thuốc.
• Mất cảm giác ngon miệng: Một số người có thể cảm thấy chán ăn khi sử dụng Metformin.

Lưu ý: Nếu bạn gặp phải bất kỳ tác dụng phụ nào nghiêm trọng, hãy thông báo ngay cho bác sĩ.

Metformin là một loại thuốc quan trọng trong việc điều trị bệnh tiểu đường tuýp 2. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả điều trị tốt nhất, bạn cần sử dụng thuốc đúng theo chỉ dẫn của bác sĩ, kết hợp với chế độ ăn uống lành mạnh, tập luyện thể dục đều đặn và theo dõi đường huyết thường xuyên.

3. Nhóm thuốc Sulfonylurea

Sulfonylurea là một nhóm thuốc đường uống được sử dụng rộng rãi trong điều trị bệnh tiểu đường tuýp 2. Thuốc hoạt động bằng cách kích thích tuyến tụy tiết ra insulin, một hormone quan trọng giúp cơ thể sử dụng đường glucose.

Cơ chế hoạt động

• Kích thích tế bào beta: Sulfonylurea gắn vào các thụ thể trên bề mặt tế bào beta của tuyến tụy, kích thích tế bào giải phóng insulin.
• Tăng cường tác dụng của insulin: Ngoài việc tăng tiết insulin, thuốc còn làm tăng độ nhạy cảm của các tế bào với insulin, giúp glucose được hấp thu vào tế bào tốt hơn.

Thuốc được sử dụng phổ biến trong nhóm

• Glipizide: Có thời gian tác dụng trung bình.
• Glimepiride: Có thời gian tác dụng kéo dài.
• Glibenclamide: Có thời gian tác dụng ngắn.

Ai nên sử dụng Sulfonylurea?

Sulfonylurea thường được chỉ định cho bệnh nhân tiểu đường tuýp 2 có còn khả năng sản xuất insulin. Tuy nhiên, thuốc không phù hợp với tất cả mọi người. Bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng sức khỏe của bạn và đưa ra quyết định phù hợp nhất.

4. Nhóm thuốc ức chế alpha glucosidase

Nhóm thuốc ức chế alpha glucosidase là một trong những lựa chọn điều trị quan trọng cho bệnh nhân tiểu đường tuýp 2. Thuốc hoạt động bằng cách làm chậm quá trình tiêu hóa carbohydrate, giúp giảm lượng đường hấp thu vào máu sau bữa ăn.

Cơ chế hoạt động

Enzyme alpha-glucosidase có vai trò quan trọng trong quá trình phân giải carbohydrate thành glucose trong ruột non. Khi chúng ta ăn, carbohydrate sẽ được phân giải thành đường đơn giản (glucose) để cơ thể hấp thu. Thuốc ức chế alpha glucosidase hoạt động bằng cách ngăn chặn enzyme này, làm chậm quá trình phân giải carbohydrate và giảm lượng glucose hấp thu vào máu.

Các loại thuốc ức chế alpha glucosidase phổ biến

• Acarbose: Đây là loại thuốc được sử dụng phổ biến nhất trong nhóm này. Các biệt dược phổ biến bao gồm Glucobay.
• Miglitol: Một loại thuốc khác cũng có hiệu quả tương tự như acarbose.

Ai nên sử dụng thuốc ức chế alpha glucosidase?

• Bệnh nhân tiểu đường tuýp 2 có đường huyết cao sau bữa ăn.
• Bệnh nhân không dung nạp được các loại thuốc hạ đường huyết khác.
• Bệnh nhân muốn giảm nguy cơ biến chứng tim mạch.

Thuốc ức chế alpha glucosidase là một lựa chọn điều trị hữu hiệu cho bệnh nhân tiểu đường tuýp 2, đặc biệt là những người có đường huyết cao sau bữa ăn. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn và hiệu quả, bạn cần sử dụng thuốc theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ và kết hợp với chế độ điều trị toàn diện.

5. Nhóm thuốc TZD (Thiazolidinedione)

TZD là gì?

Thiazolidinedione (TZD), còn được gọi là glitazone, là một nhóm thuốc đường uống được sử dụng trong điều trị bệnh tiểu đường tuýp 2. Thuốc hoạt động bằng cách tăng cường độ nhạy cảm của các mô trong cơ thể với insulin, giúp glucose được hấp thu và sử dụng hiệu quả hơn.

Cơ chế hoạt động

• Kích hoạt thụ thể PPAR-gamma: TZD tác động lên các thụ thể PPAR-gamma, một loại thụ thể hạt nhân có vai trò quan trọng trong việc điều hòa sự biểu hiện của gen liên quan đến chuyển hóa glucose và lipid.
• Tăng cường sử dụng glucose: Khi kích hoạt thụ thể PPAR-gamma, TZD giúp tăng cường khả năng hấp thu và sử dụng glucose của các mô như cơ và mỡ, đồng thời giảm sản xuất glucose ở gan.

Các loại TZD phổ biến

• Rosiglitazone: Trước đây được sử dụng rộng rãi nhưng hiện nay đã bị rút khỏi thị trường ở nhiều nước do lo ngại về nguy cơ tim mạch.
• Pioglitazone: Hiện nay vẫn được sử dụng rộng rãi và được cho là an toàn hơn so với rosiglitazone.

Ai nên sử dụng TZD?

TZD thường được chỉ định cho bệnh nhân tiểu đường tuýp 2 có kháng insulin và không đáp ứng với các loại thuốc khác. Tuy nhiên, việc sử dụng TZD cần được cân nhắc kỹ lưỡng đối với những bệnh nhân có nguy cơ cao mắc các bệnh tim mạch hoặc suy tim.

TZD là một nhóm thuốc có hiệu quả trong việc cải thiện kiểm soát đường huyết và giảm nguy cơ biến chứng ở bệnh nhân tiểu đường tuýp 2. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc cần được cân nhắc kỹ lưỡng do các tác dụng phụ tiềm ẩn. Bác sĩ sẽ đánh giá tình trạng sức khỏe của bạn và đưa ra quyết định phù hợp nhất.

Khi nào người mắc tiểu đường cần dùng thuốc?

Khi bị tiểu đường, việc điều trị bằng thuốc là điều tất yếu. Tuy nhiên, với mỗi loại tiểu đường thì thời gian cần dùng thuốc là khác nhau.

>>> Xem thêm: Tiểu đường 7.2 có thực sự nguy hiểm không?

1. Bệnh nhân tiểu đường tuýp 1

Người bệnh tiểu đường tuýp 1 cần sử dụng insulin ngay từ khi được chẩn đoán.

Các yếu tố ảnh hưởng đến liều lượng và loại insulin:

• Mức độ đường huyết: Liều lượng insulin sẽ được điều chỉnh dựa trên kết quả đo đường huyết thường xuyên.
• Hoạt động thể chất: Cường độ và thời gian tập luyện ảnh hưởng đến nhu cầu insulin.
• Chế độ ăn uống: Lượng carbohydrate trong bữa ăn cũng ảnh hưởng đến liều lượng insulin cần thiết.
• Các yếu tố khác: Căng thẳng, bệnh tật, kinh nguyệt, mang thai… cũng có thể làm thay đổi nhu cầu insulin.

Các loại insulin:

• Insulin tác dụng nhanh: Dùng trước bữa ăn để kiểm soát đường huyết sau khi ăn.
• Insulin trung bình: Dùng để duy trì đường huyết ổn định trong nhiều giờ.
• Insulin tác dụng kéo dài: Dùng để kiểm soát đường huyết nền trong cả ngày và đêm.
• Bút tiêm insulin: Tiện lợi và dễ sử dụng, cho phép điều chỉnh liều lượng linh hoạt.
• Bơm insulin: Hệ thống bơm insulin liên tục giúp kiểm soát đường huyết chính xác hơn.

2. Bệnh nhân tiểu đường tuýp 2

Việc sử dụng thuốc điều trị tiểu đường tuýp 2 phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:

• Mức độ kiểm soát đường huyết: Nếu chế độ ăn uống lành mạnh, tập luyện đều đặn và các biện pháp thay đổi lối sống khác không giúp kiểm soát đường huyết ở mức ổn định, bác sĩ sẽ cân nhắc chỉ định thuốc.
• Các yếu tố nguy cơ: Tuổi tác, tình trạng sức khỏe tổng quát, các bệnh kèm theo như tim mạch, huyết áp cao cũng ảnh hưởng đến quyết định sử dụng thuốc.
• Mục tiêu điều trị: Mục tiêu điều trị của mỗi người có thể khác nhau, tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe và nguy cơ biến chứng.

Một số trường hợp thường cần dùng thuốc:

• Đường huyết quá cao: Khi đường huyết không được kiểm soát, có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm.
• Các triệu chứng của bệnh tiểu đường: Mệt mỏi, khát nước nhiều, tiểu nhiều, giảm cân không rõ nguyên nhân.
• Các yếu tố nguy cơ cao: Tiền sử gia đình mắc tiểu đường, béo phì, ít vận động.

Quyết định sử dụng thuốc nào và liều lượng bao nhiêu sẽ do bác sĩ đưa ra dựa trên tình trạng sức khỏe cụ thể của từng người.

Theo hướng dẫn mới nhất của ADA (hiệp hội  ĐTĐ), bệnh nhân sử dụng thuốc khi:

• Xét nghiệm HbA1c < 9% : bệnh nhân được dùng đơn độc Metformin
• Xét nghiệm HbA1c ≥ 9%: bệnh nhân dùng kết hợp Metformin và 1 – 2 loại thuốc khác
• Xét nghiệm HbA1c ≥ 10%: bệnh nhân được trị liệu phối hợp với thuốc tiêm

>>> Đọc thêm: Cách để điều trị tiểu đường tại nhà

Cách phối hợp thuốc để điều trị tiểu đường

Trong quá trình thăm khám, phụ thuộc vào mức độ bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định những thuốc mà bệnh nhân có thể sử dụng. Nếu bệnh ở giai đoạn nặng, dùng thuốc đơn độc, bệnh nhân không đáp ứng thì có thể kết hợp các nhóm thuốc để tăng hiệu quả sử dụng và hạn chế tác dụng phụ có thể xảy ra.

Tại sao cần phối hợp thuốc?

• Tăng cường hiệu quả: Kết hợp nhiều loại thuốc có cơ chế tác động khác nhau giúp tăng cường hiệu quả hạ đường huyết và cải thiện kiểm soát đường huyết tổng thể.
• Đạt được mục tiêu điều trị: Mỗi loại thuốc có ưu điểm và nhược điểm riêng. Việc phối hợp thuốc giúp khắc phục nhược điểm của từng loại thuốc và đạt được mục tiêu điều trị một cách toàn diện hơn.
• Làm chậm quá trình tiến triển của bệnh: Kiểm soát đường huyết tốt giúp làm chậm quá trình tiến triển của các biến chứng tiểu đường như bệnh tim mạch, tổn thương thận, thần kinh.

Các nguyên tắc phối hợp thuốc

• Cá nhân hóa: Phương pháp phối hợp thuốc sẽ được cá nhân hóa dựa trên tình trạng sức khỏe, tuổi tác, lối sống và các yếu tố nguy cơ của từng bệnh nhân.
• Dựa trên bằng chứng khoa học: Việc lựa chọn các loại thuốc và liều lượng sẽ dựa trên các bằng chứng khoa học và khuyến cáo của các tổ chức y tế.
• Đánh giá thường xuyên: Hiệu quả của việc phối hợp thuốc cần được đánh giá thường xuyên để điều chỉnh liều lượng và loại thuốc nếu cần thiết.

Bên cạnh việc sử dụng thuốc Tây điều trị tiểu đường, bệnh nhân có thể sử dụng thêm thực phẩm hỗ trợ. Một gợi ý tốt đó là đông trùng hạ thảo Tiểu Áp Vương. Sản phẩm là sự kết hợp của nhiều thành phần hỗ trợ hạ đường huyết như chiết xuất bằng lăng, dây thìa canh, hoài sơn, đan sâm, đông trùng hạ thảo,… Giúp hỗ trợ điều hòa và ổn định đường huyết, giảm nồng độ cholesterol trong máu. Bên cạnh đó, sản phẩm giúp giảm nguy cơ gặp các biến chứng về tim mạch.

Trên đây là thông tin về các nhóm thuốc điều trị tiểu đường hiệu quả nhất hiện nay. Tùy thuộc vào tình trạng và nồng độ đường huyết của bệnh nhân, chỉ số HbA1c mà bác sĩ sẽ chỉ định những loại thuốc phù hợp nhất.